Οι Άγγελοι και οι ουράνιες δυνάμεις

Οι Άγγελοι είναι άϋλα πνευματικά και αθάνατα όντα. Δεν έχουν υλικό σώμα, όπως είναι το ανθρώπινο σώμα, αλλά είναι πνευματικές υπάρξεις, γιʼ αυτό και δεν είναι ορατοί, όπως ορατή δεν είναι και η ψυχή μας, που είναι και αυτή πνεύμα.

Κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό «Άγγελος εστιν ουσία νοερά, αεικίνητος, αυτεξούσιος, ασώματος, Θεω λειτουργουσα, κατά χάριν εν τη φύσει το αθάνατον ειληφυια». Επομένως είναι πνεύματα άΰλα, ουράνια, ασώματα και αθάνατα. Γιʼ αυτό και ονομάζονται και ουράνιες και ασώματες δυνάμεις. Και συνεχίζει ότι είναι «αεικίνητοι, αυτεξούσιοι, κατά χάριν εν τη φύσει το αθάνατον ειληφότες». Επίσης, οι Άγγελοι είναι «φύσις λογική, νοερά τε και αυτεξούσιος, αθάνατος ου φύσει, αλλά χάριτι… Ου περιορίζεται υπό τειχών και θυρών και κλείθρων και σφραγίδων. Ότε δε εισιν εν τω ουρανω, ουκ εισιν εν τη γη· και εις την γην υπό του Θεού αποστελλόμενοι ουκ εναπομένουσι τω ουρανω».

Οι Άγγελοι διαιρούνται σε τρεις ιεραρχικές τάξεις: 1) Σεραφείμ – Χερουβείμ – Θρόνοι, 2) Κυριότητες – Δυνάμεις – Εξουσίες, 3) Αρχές – Αρχάγγελοι – Άγγελοι. Επικεφαλής δε των αγγελικών δυνάμεων είναι οι Aρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ.

Το έργο των Αγγέλων

Κατά την Αγία Γραφή οι Άγγελοι στέλνονται από το Θεό με μορφή ορατή (οι Άγγελοι είναι αόρατα αγαθά πνεύματα κοντά στο Θεό) σε σπουδαίες ιστορικές περιστάσεις, που πρόκειται να εκδηλωθεί ή να εκτελεσθεί κάποια μεγάλη θεία θέληση.

Άγγελος σημαίνει αγγελιοφόρος, εκείνος που φέρει μία αγγελία και μάλιστα καλή, χαρμόσυνη αγγελία. Τα ουράνια πνεύματα λέγονται Άγγελοι, διότι αγγέλουν, μεταφέρουν στους ανθρώπους καλές ειδήσεις και προστάγματα και παραγγελίες του Θεού, για την σωτηρία του ανθρώπου. Γιʼ αυτό και στην προις Εβραίους επιστολή ονομάζονται «ελειτουργικά πνεύματα εις διακονίαν αποστελλόμενα διά τους μέλλοντας κληρονομειν σωτηρίαν» (Εβρ. α΄ στιχ. 14).

Οι Άγγελοι παρουσιάζονται με μορφή και φωνή ανθρώπου και μάλιστα νέου, προς καθοδήγηση και εξυπηρέτηση των ανθρώπων: ο Ραφαήλ στον Τωβία, ο Μιχαήλ στον Ιησού του Ναυή, ο Γαβριήλ στον Ζαχαρία και στην Θεοτόκο κατά την ημέρα του Ευαγγελισμού της, ο άγνωστος Άγγελος στους ποιμένες της Βηθλεέμ κατά την νύκτα της Γέννησης του Κυρίου. Όμοια και κατά την Ανάσταση, Άγγελοι βρίσκονται στον Πανάγιο Τάφο για να αναγγείλουν την Ανάσταση στις Μυροφόρους, Άγγελοι κατά την Ανάληψη στο όρος των Ελαιών, για να κάνουν γνωστό στους μαθητές και Αποστόλους του Κυρίου, ότι πάλι θα έρθει ο Χριστός στον κόσμο, κριτής τότε ζώντων και νεκρών.

Επιπλέον, αποτελεί σταθερό δίδαγμα της Εκκλησίας που βγαίνει από την Αγία Γραφή, ότι ο κάθε πιστός έχει τον φύλακα Άγγελό του, και όχι μόνο κάθε άνθρωπος και μάλιστα ο χριστιανός, αλλά και κάθε πόλη και χώρα. Γιʼ αυτό και είναι καθημερινή η δέηση της Εκκλησίας προς το Θεό να δίνει στον καθένα μας «Άγγελον ειρήνης, πιστόν οδηγόν, φύλακα των ψυχων και των σωμάτων ημων».

Σχέση των Αγγέλων με τον Θεό και τους ανθρώπους

Τη σχέση που έχουν οι Άγγελοι με τον Θεό και τους ανθρώπους, καθώς και την αποστολή τους, βλέπουμε επίσης μέσα στην Αγία Γραφή. Και ιδιαίτερα, στους Ψαλμούς 33, στιχ. 8 και 90, στιχ. 10-12 και στην Καινή Διαθήκη, Ματθ. ιη΄ στιχ. 10, καθώς επίσης και στην προς Εβραίους επιστολή, κεφ. Α΄ στιχ. 14, όπου ο συγγραφέας αναφωνεί: «ουχί πάντες εισί λειτουργικά πνεύματα εις διακονίαν αποστελλόμενα διά τους μέλλοντας κληρονομειν σωτηρίαν;». Δηλαδή, δεν είναι όλοι οι Άγγελοι πνεύματα που υπηρετούν, τα οποία ενεργούν όχι από δική τους πρωτοβουλία, αλλʼ αποστέλλονται από το Θεό για να διακονήσουν εκείνους που μέλλουν να κληρονομήσουν την αιώνια ζωή;

Στην μνήμη, λοιπόν, των αποστολών και του έργου που επιτελούν οι Άγγελοι, η Εκκλησίας μας όρισε τη γιορτή της 8ης Νοεμβρίου (Σύναξη των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών Ασωμάτων και Ουρανίων αγγελικών Ταγμάτων).

Απολυτίκιο,Ήχος δ' : Τῶν οὐρανίων στρατιῶν Ἀρχιστράτηγοι, δυσωποῦμεν ὑμᾶς ἡμεῖς οἱ ἁνάξιοι, ἳνα ταῖς ὑμῶν δεήσεσι τειχίσητε ἡμᾶς, σκέπῃ τῶν πτερύγων, τῆς ἀΰλου ὑμῶν δόξης, φρουροῦντες ἡμᾶς προσπίπτοντας, ἐκτενῶς καί βοῶντας. Ἐκ τῶν κινδύνων λυτρώσασθε ἡμᾶς, ὡς Ταξιάρχαι, τῶν ἂνω Δυνάμεων.

Το άρθρο λήφτηκε από την ιστοσελίδα http://www.xfe.gr/ και εκφράζουμε τις ευχαριστίες μας.

Και λαβών το σώμα Ιωσήφ...

57 ᾿Οψίας δὲ γενομένης ἦλθεν ἄνθρωπος πλούσιος ἀπὸ ᾿Αριμαθαίας, τοὔνομα ᾿Ιωσήφ, ὃς καὶ αὐτὸς ἐμαθήτευσε τῷ ᾿Ιησοῦ· 58 οὗτος προσελθὼν τῷ Πιλάτῳ ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ ᾿Ιησοῦ. τότε ὁ Πιλᾶτος ἐκέλευσεν ἀποδοθῆναι τὸ σῶμα. 59 καὶ λαβὼν τὸ σῶμα ὁ ᾿Ιωσὴφ ἐνετύλιξεν αὐτὸ σινδόνι καθαρᾷ, 60 καὶ ἔθηκεν αὐτὸ ἐν τῷ καινῷ αὐτοῦ μνημείῳ ὃ ἐλατόμησεν ἐν τῇ πέτρᾳ, καὶ προσκυλίσας λίθον μέγαν τῇ θύρᾳ τοῦ μνημείου ἀπῆλθεν. 61 ῏Ην δὲ ἐκεῖ Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία, καθήμεναι ἀπέναντι τοῦ τάφου.

62 Τῇ δὲ ἐπαύριον, ἥτις ἐστὶ μετὰ τὴν παρασκευήν, συνήχθησαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι πρὸς Πιλᾶτον 63 λέγοντες· κύριε, ἐμνήσθημεν ὅτι ἐκεῖνος ὁ πλάνος εἶπεν ἔτι ζῶν, μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἐγείρομαι. 64 κέλευσον οὖν ἀσφαλισθῆναι τὸν τάφον ἕως τῆς τρίτης ἡμέρας, μήποτε ἐλθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς κλέψωσιν αὐτὸν καὶ εἴπωσι τῷ λαῷ, ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν· καὶ ἔσται ἡ ἐσχάτη πλάνη χείρων τῆς πρώτης. 65 ἔφη αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος· ἔχετε κουστωδίαν· ὑπάγετε ἀσφαλίσασθε ὡς οἴδατε. 66 οἱ δὲ πορευθέντες ἠσφαλίσαντο τὸν τάφον σφραγίσαντες τὸν λίθον μετὰ τῆς κουστωδίας.

Καινή Διαθήκη : Κεφ. 27. 57-66

Υπεραγία Θεοτόκος : Σύμβολο ελπίδας και ζωής !


Ξεφυλλίζω το αλφαβητάρι και μετρώ τις σελίδες του χρόνου κι ανασκαλεύω ημέρες και μήνες και χρόνια…και διαβάζω για την πορεία του ανθρώπινου γένους, για τα κατορθώματα και τις πτώσεις του…και φέρνω στο προσκήνιο του νου όλες εκείνες τις μορφές που σημάδεψαν θετικά ή αρνητικά την πορεία του κόσμου…

Κι αφήνω την καρδιά μου να περιπλανηθεί και να τρέξει, να ψάξει σε κάθε γωνιά της γης, σε κάθε σπίτι, σε κάθε συζήτηση, σε κάθε καθημερινό λόγο και διαπιστώνω, χωρίς ίχνος αμφιβολίας, ότι μια μορφή ξεπροβάλλει στο προσκήνιο της ιστορίας και του κόσμου…η Αγία μορφή της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Παναγιάς μας, της μητέρας του Κυρίου μας Ιησού.

Μορφή σεπτή, σιωπηλή, Άγια, ταπεινή, γιομάτη γλυκύτητα, μορφή και σύμβολο ελπίδας και ζωής του κόσμου, ο δρόμος που καθοδηγεί τα βήματά μας εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια και μας παραμυθεί και μας νουθετεί και μας διδάσκει…

Κι αλήθεια δεν υπάρχει, ούτε υπήρξε άλλη μορφή που να συνοδεύει τόσο πολύ τη ζωή των ανθρώπων στην καθημερινότητα, στις χαρές και στις λύπες, στις αρρώστιες και στους κινδύνους…όνομα ευλογημένο και χιλιοτραγουδισμένο, με άσματα και ύμνους και μελωδίες αγγελικές, μια Πάναγνη μορφή ,που έγινε προσευχή και δέηση από τον χρωστήρα των Αγιογράφων .

Υπεραγία Θεοτόκος, η στέγη των πιστών, η Μάνα, η Μεσίτρια μεταξύ Θεού και ανθρώπων…η σκάλα που ενώνει γη και ουρανόν, που μεσολαβεί για έλεος και σωτηρία ενώπιον του Υιού της ,ενώπιον του Κυρίου του σύμπαντος, του Χριστού της Αγάπης.

Συνεχίζω να ξεφυλλίζω το αλφαβητάρι της 3ης χιλιετίας και κάθε φορά που συναντώ το Άγιο όνομα και τη μορφή της Παναγίας νιώθω τον αέρα να μυρίζει και να μοσκοβολά θυμάρι και δυόσμο και θυμίαμα αγγελικό…κι ακούω υπερκόσμιους ύμνους και μελωδίες…και βλέπω τη φύση να σκιρτά από χαρά κι αγαλλίαση…και να υποκλίνονται στο πέρασμά της τα δέντρα και τα λουλούδια…και τ’άστρα τ’ουρανού να φωτίζουν το διάβα της …κι Άγγελοι κι Αρχάγγελοι να σκύβουν το κεφάλι και να δοξολογούν το Άγιο όνομά της.

Υπεραγία Θεοτόκος το σύμβολο της ελπίδας και της ζωής του κόσμου…το παράδειγμα το καλό για να προχωρήσουμε…η όαση και το λιμάνι …το πρότυπο στη ζωή μας…η προστάτις και βοηθός μας …η περιτρέχουσα την γην για τον άνθρωπον…η Θεοτόκος η Ελεούσα ,η τιμιωτέρα των Χερουβίμ, η Παρηγορήτρια, η των Πάντων Χαρά κι ελπίδα και προστασία…

Το πρότυπο της ζωής μας…μια λέξη που μας δείχνει το δρόμο…που μας καλεί να το ακολουθήσουμε και πιότερο οι νέες γενιές…οι νέοι της εποχής μας, που φαίνεται ότι λοξοδρόμησαν …και πλανήθηκαν…και θεοποίησαν τα σύγχρονα είδωλα της τεχνολογίας …και λάτρεψαν την ύλη και την ομορφιά του σώματος και το «εγώ»…

Είναι το παράδειγμα το καλό για τις γυναίκες της εποχής μας, η αληθινή ομορφιά…είναι το «ξύπνημα» μια νέας πορείας…είναι ο καλός και πιστός σύντροφος …ο αληθής και ειλικρινής φίλος…

Υπεραγία Θεοτόκος είναι η αληθινή ζωή…που μας χαρίζει τους καρπούς της Ουράνιας Αγάπης, που μας διδάσκει για πραότητα και ταπείνωση και υπομονή …που μας δείχνει την πραγματική πορεία…που είναι κοντά μας σε κάθε δύσκολη στιγμή της ζωής μας και του Έθνους μας…που προσεύχεται για μας, για τη ζωή και τη σωτηρία μας, για την ειρήνη του κόσμου…

Η Παναγία μας, όπως λέει κι αείμνηστος Φώτης Κόντογλου ,είναι η ελπίδα των απελπισμένων, η χαρά των πικραμένων, το ραβδί των τυφλών, η άγκυρα των θαλασσοδαρμένων, η μάνα των ορφανεμένων.

Η θρησκεία του Χριστού, λέει, είναι πονεμένη θρησκεία, γιατί ο ίδιος ο Χριστός καρφώθηκε απάνω στο ξύλο και η μητέρα του, η Παναγία, πέρασε κάθε λύπη σε τούτον τον κόσμο, γι αυτό καταφεύγουμε σε Κείνη, που την είπανε οι πατεράδες μας : «Καταφυγή», «Σκέπη του κόσμου», «Γοργοεπήκοο», «Γρηγορούσα», «»Οξεία αντίληψη», «Ελεούσα», «Οδηγήτρια», «Παρηγορίτισσα» και χίλια ονόματα, που δε βγήκανε έτσι απλά από τα στόματα, αλλά από τις καρδιές που πιστεύανε και πονούσανε.

Κλείνω το αλφαβητάρι και τα χείλη μου μονολογούν : Παναγιά μου, ελπίδα της ζωής μας ,βοήθησέ μας !

Το κείμενο αυτό έχει δημοσιευτεί στο blog Elpizo : georgekaraviotis.blogspot.com

Αποκαθήλωση (Λεπτομέρεια)

Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος

Τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, τον «εν γεννητοίς γυναικών μείζονα» τον μεγαλύτερο σε αξία από όλους τους άλλους προφήτες, γέννησε η ηλικιωμένη και στείρα Ελισάβετ. Αξιοθαύμαστη φάνηκε και η όγδοη ημέρα της περιτομής, στα ονομαστήρια του παιδιού.

Ο πατέρας του, που τον ρωτούσαν με νεύματα, διότι δεν μπορούσε να μιλήσει, ζήτησε πινακίδιο και έγραψε, «Ιωάννης εστι το όνομα αυτού».Και αμέσως λύθηκε η γλώσσα του από τον εννεάμηνο δεσμό και φωτισμένος από το Πνεύμα το Άγιο άρχισε να ψάλλει τη β΄ Ωδή της Νέας Διαθήκης ,δοξάζοντας το Θεό του Ισραήλ, ο οποίος πραγματοποίησε τις υποσχέσεις του, επισκέφτηκε και εξαπέστειλε το φως το σωτήριο «τοις εν σκότει και σκιά θανάτου καθημένοις».

Και προς το νεογέννητο παιδί του, αποκαλύπτει την προφητική αποστολή του λέγοντας: «Και συ, παιδίον, προφήτης υψίστου κληθήση, προπορεύση γαρ προ προσώπου Κυρίου ετοιμάσαι οδούς αυτού».

Ομικρός Ιωάννης, του οποίου το όνομα είναι συνώνυμο της χαράς και των θείων χαρισμάτων, μεγάλωνε και «εκραταιούτο πνεύματι και ην εν ταις ερήμοις» (έτσι διέφυγε τη σφαγή του Ηρώδη).

Ο Τίμιος Πρόδρομος είναι ο «άγγελος», δηλαδή ο «αγγελιοφόρος», ο οποίος στάλθηκε για να προετοιμάσει το δρόμο του Κυρίου. Κι άλλοι προφήτες μίλησαν για τον Μεσσία. Ο Τίμιος Πρόδρομος όμως είναι οτελευταίος, ο μεγαλύτερος και σεβασμιότερος.

Όπως λέει ο άγιος Κύριλλος ο Ιεροσολύμων «ο μέγιστος μεν εν προφήταις, αρχηγός δε τηςκαινής διαθήκης, και τρόπον τινά συνάπτων αμφοτέρας εν αυτώ τας διαθήκας, παλαιά τε και καινήν» Δεν κήρυξε απλώς το Χριστό, αξιώθηκε να τον δείξει στα πλήθη, να Τον βαπτίσει και να Τον κηρύξει στονκόσμο των νεκρών.

Τέλος, υπερασπίζοντας το νόμο του Κυρίου και την αλήθεια του έχυσε ακόμα και το αίμα του. Η θέση του Τιμίου Προδρόμου στην Εκκλησία είναι τιμητική.

Στις δεήσεις και τις προσευχές της αναφέρεται μετά τη Μητέρα του Κυρίου. Η Εκκλησία έχει αφιερωμένη μια μέρα της εβδομάδας, την Τρίτη, εξολοκλήρου σ’ αυτόν. Η εορτή του Ιωάννου του Προδρόμου στις 7 Ιανουαρίου, για τον οποίο ο Κύριος είπε ότι κανείς άνθρωπος δε στάθηκε μεγαλύτερός του, καθιερώθηκε τον 5ομ.Χ. αιώνα.

Η σύλληψή του εορτάζεται στις 23 Σεπτεμβρίου, έξι μήνες πριν από τον Ευαγγελισμό, η δε γέννησή του στις 24 Ιουνίου, έξι μήνες πριν από τα Χριστούγεννα και η μνήμη του θανάτου του στις 29 Αυγούστου.

Η Α’ & Β’ Εύρεση της Τιμίας Κεφαλής του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου : Η πρώτη εύρεση έγινε στη Μαχαιρούντα, γύρω από το χώρο που ήταν το ανάκτορο του Ηρώδη. Αφού η Ηρωδιάδα πήρε την αποτρόπαια ευχαρίστηση να δει επί πίνακι την αιμόφυρτη κεφαλή του γενναίου προμάχου της ηθικής και της αλήθειας, διέταξε να τη θάψουν σ’ ένα μέρος εκεί κοντά. Στον τόπο εκείνο έμεινε θαμμένη, ώσπου την ανακάλυψαν δύο μοναχοί από την Ανατολή, στους οποίους επανειλημμένα φάνηκε σε όνειροο Πρόδρομος. Μετά όμως το θάνατο των μοναχών αυτών, από χέρι σε χέρι χάθηκε. Βρέθηκε πάλι επί αυτοκράτορα Ουαλεντινιανού.

Όπως βλέπουμε, των επιφανών ανθρώπων του μηνύματος του Ευαγγελίου,όχι μόνο οι ψυχές δεν χάνονται και πηγαίνουν εκεί που η ουράνια δόξα τις καλεί, αλλά ο Κύριός μας ούτε τα κόκκαλα των σωμάτων τους δεν αφήνει να χαθούν. Διότι ,με την αγία ζωή τους αγίασαν ακόμη και αυτή την ύλη του σώματος, που πρέπει να είναι το καθαρότατο δοχείο της ψυχής.

Η τρίτη εύρεση της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου : Την πρώτη και δεύτερη εύρεσή της εορτάζει η Εκκλησία στις 24Φεβρουαρίου. Η τιμία κεφαλή του Βαπτιστή Ιωάννη (που στο μεταξύ είχε χαθεί και πάλι), ενώ ήταν πολλά χρόνια κρυμμένη, τώρα φάνηκε μέσα στη γη, όπως διακρίνεται ο χρυσός από τα άλλα κοινά μέταλλα. Όμως, δεν ήταν κλεισμένη μέσα σε ειδική στάμνα όπως πρώτα, αλλά βρισκόταν μέσασε αργυρό αγγείο και σε τόπο ιερό. Η εύρεση αυτή έγινε από κάποιον ιερέα στα Κόμανα της Καππαδοκίας. Από εκεί μετακόμισαν το Ιερό λείψανο στην Κωνσταντινούπολη, όπου η υποδοχή έγινε με μεγάλη επισημότητα. Ο τότε πιστότατος βασιλιάς και ο Πατριάρχης, με όλο τον ορθόδοξο λαό, υποδέχθηκαν με πολλή χαρά την τιμία κεφαλή του Προδρόμου. Έπειτα με ευλάβεια την προσκύνησαν καιτην τοποθέτησαν σε τόπο ιερό.

Έτσι επαληθεύεται ο λόγος του ψαλμωδού Δαυΐδ, «Ο Κύριος φυλάσσει όλα τα οστά των δικαίων και ούτε ένα από αυτά δεν θα συντριβεί».

Η Εκκλησία εορτάζει την Τρίτη εύρεση της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμουστις 25 Μαΐου.

Απολυτίκιο : Ως θείον θησαύρισμα εγκεκρυμμένον τη γη, Χριστός απεκάλυψε τηνΚεφαλήν σου ημίν, Προφήτα και Πρόδρομε. πάντες ουν συνελθόντες, εν τηταύτη ευρέσει, άσμασι θεηγόροις τον Σωτήρα υμνούμεν, τον σώζοντα ημάς εκ φθοράς ταις ικεσίαις σου.

Το κείμενο ελήφθη από http://www.athos.edo/

Η Αποκαθήλωση : (Λεπτομέρεια )

Διαβάζω από το βιβλίο του Michel Quenot : « η όψη είναι το κέντρο του σώματος. κυριαρχεί παντού. Στα τετράδια ενός εικονογράφου…ο μοναχός Γρηγόριος γράφει …

«Μονάχα η παράσταση που περιέχει μια μορφή-όψη και μια ανθρώπινη όψη μεταμορφωμένη από τη Θεία μεταλλαγή μπορεί δίκαια να θεωρηθεί ως Άγια εικόνα».

Στον Ιερό Ναό Αναλήψεως Μαρουλά Ρεθύμνου

Η Αποκαθήλωση (λεπτομέρεια)

O Βασιλιάς της Δόξας (Λεπτομέρεια)

Ο Χριστός Παντοκράτωρ

Το πρωτότυπο, διαστάσεων 84 εκ .ύψος Χ 45,5 πλάτος βρίσκεται στην Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά. Πρόκειται για έργο εγκαυστικής τεχνικής και χρονολογείται από το πρώτο ήμισυ του 6ου αιώνα.

Η παρούσα εικόνα, διαστάσεων 45,5 Χ 25,5 , δεν είναι ακριβές αντίγραφο του πρωτοτύπου και αγιογραφήθηκε σε παλαιό ξύλο, έτσι όπως η Θεία χάρις οδήγησε το χέρι και την καρδιά του αγιογράφου.

Διαβάζω από την εισαγωγή του βιβλίου του Michel Quenot ,σε μετάφραση Σταύρου Γιαγκάζογλου : Η εικόνα Θέα της Βασιλείας « Ούτε απόλυτα αισθητική, ούτε απόλυτα πνευματική, η ομορφιά της εικόνας είναι εσωτερική και πηγάζει από το αρχέτυπό της. Χωρίς αμφιβολία το κάλλος αυτό διαφεύγει απ’ όσους ασχολούνται αποκλειστικά με την αισθητική ,διότι το φανέρωμα του βαθύτερου νοήματος της εικόνας απαιτεί απ’ αυτόν που την θεωρεί έναν εσωτερικό φωτισμό. Σ’ αυτόν προσφέρεται το Φως που είναι ο ίδιος ο Θεός (Ιω.1,9 8,12), στην εξαγνισμένη δράση χαρίζεται η θαβώρεια λάμψη, που μεταμορφώνει την ύλη».

Η αποκαθήλωση (λεπτομέρεια)

Αι γενεαί αι πάσαι ύμνον τη ταφή σου , προσφέρουσι Χριστέ μου.

Νωπογραφίας μικρή σπουδή…

Περί της νωπογραφίας, λοιπόν, η συνέχεια, αυτής της επίπονης, τελικά, τέχνης, που όσο προχωράς παλεύεις με τον χρόνο και τις συνέπειές του…

Και πρέπει να έχεις οργανώσει και μελετήσει το καθετί, γιατί κάθε καθυστέρηση λειτουργεί σε βάρος της νωπογραφίας…

Έτσι, το σχέδιο ,το οποίο το έχεις ετοιμάσεις έγκαιρα , ουσιαστικά το μπολιάζεις επάνω στο τμήμα που έφτιαξες και αφήνεται το αποτύπωμα της ψημένης Σιένας με την οποία το είχες διαγράψει.

Και όταν ο σοβάς είναι έτοιμος και έχει τραβήξει το νερό τότε αρχίζει η ζωγραφική, δηλαδή η νωπογραφία, με το ασβεστόνερο και τις σκόνες των χρωμάτων.

Και προσέχουμε και υπολογίζουμε τους τόνους των χρωμάτων, γιατί με την πάροδο του χρόνου αυτά ανοίγουν, ενώ τα σκούρα γραψίματα σκοτεινιάζουν.

Κι αυτό είναι μόνο η αρχή…γιατί το αποτέλεσμα ,το καλύτερο αποτέλεσμα θα έρθει μέσα από τη μελέτη και την εμπειρία…και τέλος μέσα από την προσευχή του αγιογράφου.

Νωπογραφίας σπουδή…

Ξεχασμένη τεχνική…ή επίπονη τέχνη ; και μπορεί ο κάθε ζωγράφος ή αγιογράφος να ασχοληθεί με τη νωπογραφία στη σύγχρονη εποχή μας ;

Και γνωρίζουμε ,καίτοι πραγματικά ο όρος μας θέλγει, ότι δεν είναι εύκολο πράγμα, γιατί χρειάζεται και πολύ μελέτη…και πολύ πρακτική εξάσκηση…

Νωπογραφίας σπουδή, λοιπόν, με θέμα την Άγια Εικόνα ,σε μια προσπάθεια μέσα από το ανακάτεμα των υλικών της άμμου, του άχυρου και του ασβέστη να φτιάξεις το υπόστρωμα …

Κι ύστερα παίρνει σειρά το στουπί ή το λινάρι και ο παλιός καθαρός ασβέστης για να περάσεις το τελευταίο χέρι, εκεί που θα σχεδιαστεί και το πρόσωπο του Αγίου.

Η Εικόνα της Θεοτόκου

Η Ορθόδοξη ανατολή εικονίζει πάντα τη Θεοτόκο με τα μαλλιά ,το μεγαλύτερο μέρος του μετώπου και των ώμων καλυμένα από ένα πέπλο με επίχρυσα κρόσσια στις άκρες που ονομάζεται μαφόριον.

Η παρθένος με ξέπλεκα μαλλιά, όπως ζωγραφίζεται σύμφωνα με τη δυτική αντίληψη, θεωρείται αδιανόητη.

Τρία χρυσά άστρα διακοσμούν το μαφόριον, δηλαδή ένα στο μέτωπο και ένα σε κάθε ώμο. Αν κι από μερικούς θεωρούνται ως ένα σύμβολο της Αγίας Τριάδος, η παράδοση βλέπει σ’ αυτά το σημείο της παρθενίας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη Γέννηση του Χριστού.

Από το βιβλίο του Michel Quenot : Η Εικόνα Θέα της Βασιλείας,σε μετάφραση Σταύρου Γιακάζογλου.

Προσεγγίζοντας τον ουρανό…


Αυτό κάνει η Θεία γραφή…αυτή η γιομάτη ελπίδα για τον άνθρωπο…η ανοίγουσα στον πιστεύοντα τους δρόμους προς τον ουρανό …

Κι αυτή η Θεία γραφή, που παραχωρήθηκε κατά χάριν στον άνθρωπο, είναι η μυστική προσευχή μας…

Και την ονομάζουμε Αγιογραφία, γιατί καταγράφει με ταπεινότητα και ευλάβεια τις Σεπτές μορφές των Αγίων και των Μαρτύρων και των Οσίων της Χριστιανοσύνης.

Κι ακόμη την Άγια μορφή Εκείνου και τα θαύματα και τα πάθη και την Ανάσταση του, που θυσιάστηκε για τις αμαρτίες μας …του γλυκύτατου Ιησού.

Και καταγράφει ο χρωστήρας του ταπεινού αγιογράφου, με ασκητικό και κατανυχτικό τρόπο και την Άγια Μορφή της Υπεραγίας Θεοτόκου και των επουρανίων δυνάμεων, των Αγγέλων.

Έτσι, μέσα από το χρώμα και το ξύλο…μέσα από το σμίξιμο των χρωμάτων με το αυγόξυδο…εκεί στο ταπεινό εργαστήρι του αγιογράφου, κάτω από την απαλή και κατανυχτική ψαλμωδία ,δημιουργείται η εικόνα, αυτή η σιωπηλή προσευχή μας…

Κι αυτή η Άγια εικόνα είναι η θύρα και η κλίμαξ της επικοινωνίας μας με το Θείον…

Η Προσευχή του Αγιογράφου.

«Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών, ο απερίγραπτος υπάρχων τη φύσει της Θεότητος και δια την σωτηρίαν του ανθρώπου επ' εσχάτων εκ της Παρθένου και Θεοτόκου Μαρίας αφράστως σαρκωθείς και αξιώσας περιγράφεσθαι, ο τον άγιον χαρακτήρα της αχράντου Σου όψεως εν τω αγίω Μανδηλίω τυπώσας και δι' αυτού την νόσον του τοπάρχου Αυγάρου ιασάμενος και την ψυχήν αυτού φωτίσας εις την επίγνωσιν Σού του αληθινού Θεού ημών˙ ο δια του Αγίου Σου Πνεύματος συνετίσας τον θείον Απόστολόν Σου και ευαγγελιστήν Λουκάν την μορφήν της παναμώμου Σου Μητρός διαγράψαι, φερούσης Σε ως βρέφος εν ταις αγκάλαις αυτής και το «Η χάρις του εξ εμού τεχθέντος δι' εμού μετ' αυτών» ειπούσης˙ Αυτός, Δέσποτα, Θεέ των όλων, φώτισον, συνέτισον την ψυχήν, την καρδίαν, την διάνοιαν του δούλου Σου (δείνα) και τας χείρας αυτού εύθυνον προς το αμέμπτως και αρίστως διαγραφείν το είδος της εμφερείας Σου και της παναχράντου Σου Μητρός και πάντων Σου των Αγίων, εις δόξαν σην και εις φαιδρότητα και ωραϊσμόν της αγίας Σου Εκκλησίας και εις άφεσιν αμαρτιών των σχετικώς αυτάς προσκυνούντων και μετ' ευλαβείας ασπαζομένων και την τιμήν επί το πρωτότυπον αναφερόντων. Λύτρωσε δε αυτόν εκ πάσης διαβολικής επηρείας, προκόπτοντα εν πάσαις ταις εντολαίς Σου, πρεσβείαις της Παναχράντου Μητρός Σου, του αγίου ενδόξου αποστόλου και ευαγγελιστού Λουκά και πάντων των Αγίων. Αμήν»

Ιδού ο Νυμφίος έρχεται...


29.Ευθέως δε μετά την θλίψιν των ημερών εκείνων ήλιος σκοτισθήσεται και η σελήνη ου δώσει το φέγγος αυτής,και οι αστέρες πεσούνται από του ουρανού,και οι δυνάμεις των ουρανών σαλευθήσονται.

30.Και τότε φανήσεται το σημείον του Υιού του ανθρώπου εν τω ουρανώ...(Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον ΚΔ 29,30) .

Η παραπάνω εικόνα (Γεωργίου Χριστ. Καραβιώτη) έλαβε μέρος στην έκθεση που διοργάνωσε η Εκκλησία της Ελλάδος στο Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138 ,από 3 έως 16 Σεπτεμβρίου 2007 ,με τίτλο : " Εικόνες 2007 " και είχε σαν θέμα : " Την εσχατολογία".

Το Θεϊκό άρωμα των χρωμάτων…


Όταν κοιτάζεις τα χρώματα της αγιογραφίας ,που είναι τοποθετημένα μέσα στα λογίς-λογίς βαζάκια… και συλλογίζεσαι το τι μπορούν να κάνουν …τότε σηκώνεις τα μάτια σου προς τον ουρανό και δοξάζεις τον Κύριον των δυνάμεων …

Και τα πιάνεις στα χέρια σου και τα επισκοπείς με σεβασμό…και διαβάζεις τα ονόματα τους…και εικονογραφείς το χρώμα τους…και τους μιλάς…και τους ψιθυρίζεις ύμνους αγγελικούς…

Και τα αναμειγνύεις …και κάνεις συνθέσεις…και αυξομειώνεις τους τόνους …και παιγνιδίζεις μαζί τους …και χαίρεσαι για την ταπεινότητα και τη λαμπρότητα τους …

Και τα απλώνεις επάνω στο ξύλο με ευλάβεια…κι αυτά προσδίδουν στο σχέδιο το άρωμα της πίστης και της χάριτος και της προσευχής του αγιογράφου..

Κι αυτό το άρωμα των χρωμάτων στολίζει την εικόνα…και την κοσμεί με μια ουράνια γλυκύτητα …και της προσφέρει θυμίαμα ταπείνωσης…ένα θυμίαμα ασκητικό…

Κι η καρδιά του αγιογράφου αγάλλεται …και πάλλεται από χαρά και συγκίνηση…και χρωματίζεται…και αρωματίζεται …και δακρύζει …και κλαίει …

Και φιλά και προσκυνά το έργο της Θείας χάριτος…και συνομιλεί με τα χρώματα…αυτούς τους καλούς συντρόφους της πίστης του… και τους ευχαριστεί…

Και προσεύχεται…και νιώθει στο άγγιγμα τους αυτό το Θεϊκό άρωμα τους…

Περί της αγιογραφίας.

Γράφει ο κυρ. Φώτης Κόντογλου στο βιβλίο του ΄Εκφρασις : « Το κάλλος είς την λειτουργικήν ζωγραφικήν είναι κάλλος πνευματικόν, και ουχί σαρκικόν. Η τέχνη αύτη είναι νηστευτική και λιτή, εκφράζουσα τη πτωχεία τα πλούσια, και όπως είναι το Ευαγγέλιον και η Παλαιά Διαθήκη συνοπτικά και συντομολόγα, ούτω και η Ορθόδοξος αγιογραφία είναι απλή, χωρίς περιττά στολίδια και ματαίας επιδείξεις.

Οι παλαιοί εκείνοι αγιογράφοι ενήστευαν, δουλεύοντας, και οπόταν άρχιζαν μίαν εικόνα, άλλαζαν τα εσώρουχά των, δια να είναι καθαροί έσωθεν και έξωθεν, και εργαζόμενοι έψαλλαν, δια να γίνεται το έργο των με κατάνυξιν και δια να μην μετεωρίζεται ο νους των εις τα εγκόσμια.

Όσην ευλάβειαν και ταπείνωσιν και πίστιν είχαν οι αγιογράφοι οπού εποίησαν τας σεβάσμιας και αγίας εικόνας, άλλην τόσην ευλάβειαν και ταπείνωσιν και πίστιν πρέπει να έχωμεν και ημείς οπού τας προσκυνούμεν, δια να αξιωθώμεν την μυστικήν χάριν οπού διαχύνεται εις αυτάς, κατά τους λόγους τούτους του Αγίου Γρηγορίου του Θαυματουργού, οπού λέγει : «Της αυτής δυνάμεως δείται προφητεύουσί τε και ακροωμένοις προφητών, και ουκ αν ακούση προφήτου, ότω μη αυτώ προφητεύσαν Πνεύμα την σύνεσιν των αυτού λόγων εδωρήσατο».

Ο κυρ Φώτης Κόντογλου γράφει…

Διαβάζω από το βιβλίο του ΄Εκφρασις : «Η τέχνη των εικόνων εις την Ορθόδοξον Εκκλησίαν λέγεται Αγιογραφία, ως ζωγραφούσα άγια πρόσωπα και αγίας υποθέσεις. Ο δε αγιογράφος δεν είναι απλώς τεχνίτης οπού κάμνει μιαν αναπαραστατικήν ζωγραφίαν επάνω εις κάποια θέματα θρησκευτικά, αλλά έχει πνευματικόν αξίωμα και πνευματικήν διακονίαν, την οποίαν επιτελεί εις την εκκλησίαν ως ο ιερεύς και ο ιεροκήρυξ.

Η λειτουργική Εικών έχει θεολογικήν έννοιαν. Δεν είναι , ως είπαμεν, μία ζωγραφία οπού γίνεται δια να τέρπει τους οφθαλμούς μας, ή ακόμα δια να μας ενθυμίζη τα άγια πρόσωπα, όπως γίνεται με τας εικόνας οπού έχομεν δια να φέρνωμεν εις την μνήμην μας τους αγαπημένους συγγενείς και φίλους μας, αλλά είναι κατά τέτοιον τρόπον ζωγραφισμένη, ώστε να μας υψώνει από τον φθαρτόν κόσμον τούτον, και να μας κάμνη να οσφρανθώμεν έκείνον τον καινόν αέρα της βασιλείας του θεού»…

Οι Χαιρετισμοί της Παναγίας

Απολυτίκιον . Ήχος πλ. δ΄.

Το προσταχθέν μυστικώς λαβών έν γνώσει,εν τή σκηνή του Ιωσήφ σπουδή επέστη,ο ασώματος λέγων τή Απειρογάμω.Ο κλίνας τή καταβάσει τους ουρανούς,χωρείται αναλλοιώτως όλος εν σοι·ον καί βλέπων εν μήτρα σου,λαβόντα δούλου μορφήν,εξίσταμαι κραυγάζειν σοι·

Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε.

Άγγελος πρωτοστάτης, ουρανόθεν επέμφθη,ειπείν τή Θεοτόκω το Χαίρε· (εκ γ')καί συν τή ασωμάτω φωνή, σωματούμενόν σεθεωρών Κύριε, εξίστατο καί ίστατο, κραυγάζωνπρός αυτήν τοιαύτα·χαίρε δι ης η χαρά εκλάμψειχαίρε δι' ης η αρά εκλείψειχαίρε του πεσόντος Αδάμ η ανάκλησιςχαίρε των δακρύων της Εύας η λύτρωσιςχαίρε ύψος δυσανάβατον ανθρωπίνοις λογισμοίςχαίρε βάθος δυσθεώρητον καί Αγγέλων οφθαλμοίςχαίρε ότι υπάρχεις Βασιλέως καθέδραχαίρε ότι βαστάζεις τόν βαστάζοντα πάνταχαίρε γαστήρ ενθέου σαρκώσεωςχαίρε δι' ης νεουργήται η κτίσιςχαίρε δι' ής βρεφουργείται ο Κτίστης.

Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε.

Με το χρωστήρα και την ψυχή…

Η τέχνη της αγιογραφίας είναι ο καρπός της ψυχής…

Είναι η ευλογία και η Θεία παραχώρηση…

Είναι η προσευχή και το αγγελικό θυμίαμα…

Είναι η ουράνια ευωδία και η χαρά…

Είναι η γιορτή των ουρανών…